Geplande keizersnede: Wat je moet weten

Wat je kunt verwachten bij een geplande keizersnede

De meeste vrouwen willen het liefst een fysiologische (natuurlijke) bevalling, en slechts enkelen kiezen voor een geplande keizersnede. In veel landen is het momenteel zo dat 1 op de 4 tot 1 op de 3 vrouwen een keizersnede ondergaat.^{1, 2}

Hier vind je antwoord op de meest gestelde vragen over een geplande keizersnede en spoedkeizersnede.

Kan ik zelf beslissen of ik via een keizersnede wil bevallen?

Elke vrouw kan zelf beslissen wat voor bevalling ze wil. Je moet echter wel de risico's en voordelen van een keizersnede versus een fysiologische vaginale bevalling met je verloskundige en arts bespreken. Vergeet niet dat er vaak dwingende redenen moeten zijn voor een geplande keizersnede.

Verloskundigen en gynaecologen geven de voorkeur aan een fysiologische bevalling, omdat de vrouw dan minder medische ingrepen hoeft te ondergaan en zowel fysiek als emotioneel sterker staat tijdens de bevalling en de kraamtijd.

Als te voorzien is dat er tijdens de fysiologische vaginale bevalling grotere risico's zijn voor jou of je baby, zal de arts met jou de veiligste bevallingsopties bespreken. Dat kan betekenen dat hij om medische redenen een geplande keizersnede adviseert. Als bijvoorbeeld de placenta de baarmoederhals op enigerlei wijze bedekt (placenta praevia of voorliggende placenta genoemd), is een geplande keizersnede noodzakelijk om trauma aan de placenta te voorkomen en de kans op een verhoogde bloeding tijdens een vaginale bevalling te voorkomen.

Hoe wordt een keizersnede gepland?

Tijdens het prenataal onderzoek maak je met je arts/verloskundige afspraken over een geplande keizersnede. Afhankelijk van de reden van de keizersnede vindt dit gesprek plaats tussen de 32e en de 38e week van de zwangerschap. Het is goed om voor dat gesprek je eventuele vragen en zorgen op te schrijven, zodat je alles grondig met je arts kunt bespreken en al je vragen kunt stellen. Zo heb je na de afspraak het gevoel dat je voldoende geïnformeerd bent en dat je alles onder controle hebt.

Hoe verloopt een geplande keizersnede?

Samen met je arts beslis je of je een algemene narcose of een ruggenprik wilt voor de ingreep. Een epidurale verdoving (ruggenprik) voor een keizersnede heeft veel voordelen: je bent wakker tijdens de ingreep, je partner kan erbij zijn, je kunt je baby meteen tegen je huid houden en je kunt je baby heel snel na de keizersnede borstvoeding geven.

Bij een algemene narcose word je voor de duur van de operatie in slaap gebracht. Dit wordt doorgaans niet aangeboden voor een geplande keizersnede, omdat het betekent dat er een vertraging is tussen de 'narcoseslaap' en het wakker zijn, en je niet in staat bent om je baby na de ingreep vast te houden. Voor een algemene narcose wordt gewoonlijk alleen in zeer zeldzame noodsituaties gekozen.

Wanneer is het juiste moment voor een geplande keizersnede?

Tegenwoordig streven verloskundigen ernaar een keizersnede zo dicht mogelijk bij de geschatte uitgerekende datum uit te voeren. Dat is het moment waarop de ontwikkeling van je baby (met name de longen) voltooid is, je baby in staat is om zijn temperatuur op peil te houden en warm te blijven, hij aan de borst kan drinken en het onwaarschijnlijk is dat een verblijf in de intensieve zorgeenheid of NICU nodig is. Als je arts een geplande keizersnede aanbeveelt en er geen medische redenen zijn voor een eerdere bevalling, wordt de ingreep meestal rond 39-40 weken zwangerschap uitgevoerd (dit verschilt per ziekenhuis en land).

Als ik eerder een keizersnede heb gehad, betekent dit dat ik geen vaginale bevalling kan hebben?

Veel vrouwen zijn bang dat ze bij hun volgende zwangerschap niet voor een fysiologische vaginale bevalling kunnen gaan. Maar dit hoeft niet automatisch te worden uitgesloten. Vrouwen die anders willen bevallen, kunnen een VBAC (vaginale geboorte na keizersnede) bespreken met hun verloskundige en arts. Dit is een goede gelegenheid om te bespreken waarom een keizersnede nodig was bij de vorige bevalling, hoe dat van invloed is op je huidige zwangerschap en wat deze keer de beste optie is voor jou en je baby. Het is belangrijk om de vele goede informatiebronnen over VBAC^{3, 4} die beschikbaar zijn te raadplegen. Praat er ook uitvoerig over met je verloskundige en arts zodat je een beslissing neemt die goed voelt voor jou en je baby.

Als dit je derde zwangerschap is en je al twee keer een keizersnede hebt gehad, zal je arts je eerder een geplande keizersnede aanraden om de druk op het litteken van de keizersnede te minimaliseren. Het is echter altijd belangrijk om dit verder te bespreken. Elke vrouw en elke bevalling zijn anders en er zijn geen vaste regels die voor iedereen gelden!

Als je in de weken voor de bevalling met je arts en verloskundige bespreekt welke opties je hebt, kun je de juiste keuze maken voor jou en je baby.⁵